In mijn favoriete ochtendblad las ik afgelopen zaterdag een bijzondere passage in een artikel over kwantummechanica. Nee, ik zal niet deze ingewikkelde natuurkundige theorie uit de doeken doen, maar toch ga ik het citaat delen: ‘Een moeder is een moeder omdat ze een kind heeft, een planeet is wat ze is omdat ze om een ster draait, een roofdier is wat het is omdat er prooien zijn.’ Wanneer men naar de werkelijkheid kijkt, ziet men geen objecten die in zichzelf iets zijn, maar objecten die bestaan bij de gratie van hun relaties met andere objecten, aldus de Italiaanse fysicus Carlo Rovelli.
Het citaat raakte me. Een object, maar ook een mens staat nooit op zichzelf alleen. Er is altijd sprake van onderlinge verbondenheid met een ander object of een ander mens. Het had ook zomaar een uitspraak van een geloofsgemeenschap kunnen zijn: de verbondenheid met elkaar maakt dat je als individu verantwoordelijk bent voor de onderlinge band. Nu, in de coronacrisis, blijkt dat sterker dan ooit. De onderlinge samenhang dreigt door de anderhalvemeter maatregelen te verdwijnen. Het scheppingslied getuigt hier overigens al eeuwen en eeuwen van: ‘Het is niet goed dat de mens alleen zij…’
Foekje Dijk