Meebewegen of tegenbewegen

Jasper van der Horst –
Ieder jaar hebben de vrijzinnige voorgangers een tweedaagse ontmoeting op de Veluwe. Het is een combinatie van voorgangers van VVP (Vereniging van Vrijzinnige Protestanten) en VN (Vrijzinnigen Nederland). Ik ben daar dus als een vis in het water, want via mijn werk in Assen ben ik betrokken bij de VVP en via Heerde bij VN. Sinds vorig jaar zit ik namens VN in het organiserend comité.
En dan nu iets over de inhoud. Het thema van deze tweedaagse was: ‘Meebewegen of tegenbewegen’. Een centraal vraagstuk was hoe we ons verhouden tot discussies in politiek en maatschappij. Daarmee zaten we middenin de actualiteit, bijvoorbeeld over Israel en de Palestijnen en over het Nederlandse immigratiebeleid. En al langere tijd is er discussie over klimaatbeleid en klimaatprotesten.
Is het aan kerken, geloofsgemeenschappen en voorgangers om zich in die discussies te laten horen? En op welke manier?
Het was prettig om hierover in gesprek te zijn. We hebben ons laten voeden door inzichten van sprekers en ervaringen van collega’s. We hadden onder andere een lezing van Marianne Thieme en een uitwisseling onder leiding van Hetty Zock. De Nijmeegse hoogleraar Mariecke van den Berg nam ons mee in ‘de liturgie van protest’.
Gemakkelijke antwoorden zijn niet zomaar te geven. Aan de ene kant kun je vinden dat ‘de kerk’ zich moet uitspreken over misstanden en moet opkomen voor recht en gerechtigheid. In september was er bijvoorbeeld een petitie met als titel: ‘Evangelie en extreemrechts gaan niet samen’, ondertekend door meer dan 800 predikanten en aanverwanten. Anderen vinden het vooral aan maatschappelijke organisaties is om zich uit te spreken, niet zozeer een taak voor geloofsgemeenschappen. Sommige voorgangers zijn actief voor Extinction Rebellion, anderen vinden dat een brug te ver.
Het ging op onze tweedaagse ook over de rol die je als voorganger vervult op je eigen plek, tussen je eigen mensen. Je kunt zelf een stevige mening hebben, terwijl je weet dat er leden zijn die er heel anders in staan. Wat zeg je dan op zondag? Hoe reageer je in persoonlijke gesprekken, als je iets hoort waar je het helemaal niet mee eens bent?
—
Persoonlijk ben ik niet zo activistisch aangelegd. Ik ben wat meer beschouwend en ik kan me verplaatsen in diverse standpunten. In mijn werk zie ik mijzelf in de eerste plaats als pastor, als iemand met een zorgend beroep en een luisterend oor.
Van mij wordt juist gevraagd dat ik met een open blik en zonder oordeel kan luisteren naar wat mij wordt toevertrouwd. Daarbij is het helemaal niet behulpzaam als ik snel met een eigen mening klaar sta. Niet mijn verhaal, maar het verhaal van de ander staat centraal.
Dat neemt niet weg dat ik vragen kan stellen, zowel in een persoonlijk gesprek als op zondag. Ik zoek graag naar een tegenwicht. Ik hoop mensen aan het denken te zetten door een alternatieve gedachte aan te reiken. Dat zijn niet per se mijn gedachten, ik kan putten uit wijsheid van anderen en uit eeuwenoude bronnen. Die kunnen helpen onze blik te verbreden.
Ik kijk terug op twee mooie en waardevolle dagen met collega’s. De vraag blijft wat mij en u en anderen te doen staat bij actuele onderwerpen. Die vraag zal telkens terugkeren. Wat denkt u ervan: meebewegen of tegenbewegen?